Eser Sahibinin Ölümünden Sonra Eser Üzerindeki Hakların Kullanımı
7981 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu kapsamında eser sahibine tanınan hakların kullanımı eser sahibinin ölümden sonra devam etmektedir. Umuma arz salahiyeti ve adın belirlenmesi salahiyeti eser sahibinin manevi haklarındandır.
Eser sahibinin kendisine tanınan işbu salahiyetlerin kullanımını kimseye bırakmamışsa FSEK m. 19’a göre,‘’(…) bu salahiyetlerin ölümünden sonra kullanılması, vasiyeti tenfiz memuruna; bu tayin edilmemişse sırasiyle sağ kalan eşi ile çocuklarına ve mansup mirasçılarına, ana – babasına, kardeşlerine aittir.
7981 sayılı Kanunca belirlenen şahıslar eser sahibinin ölümünden sonra 70 yıl eser üzerindeki manevi hakları kullanabilirler. Birden fazla kişi salahiyetleri kullanmaya hak kazanmışsa, uyuşmazlıklarda mahkemece eser sahibinin muhtemel isteği araştırılır ve uygulanır. İşbu uyuşmazlığın çözülmesi basit yargılama usulüne tabidir.
Eser sahibi veyahut yukarıda sayılan salahiyetli olanlar, salahiyetlerini kullanamadığı takdirde; ‘’(…) eser sahibinden veya halefinden mali bir hak iktisap eden kimse meşru bir menfaati bulunduğunu ispat şartiyle (…) ’’, eser üzerindeki manevi hakları kullanabilirler.
Bunun dışında salahiyetli olanlar bulunmamışlarsa veyahut salahiyetlerini kullanamazlarsa ya da 70 yıllık süre sonra ermişse, Kültür ve Turizm Bakanlığı işbu salahiyetleri kullanabilir.
Anlaşılacağı üzere, eser sahibinin manevi hakları miras yoluyla intikal etmez veeser sahibinin manevi hakları eser sahibinin ölümü ile sonra ermez. Eser sahibin eser üzerindeki mali hakları ise, 7981 sayılı Kanunun 63. maddesi gereğince, ‘’(…) miras yolu ile intikal eder ve mali haklar üzerinde ölüme bağlı tasarruflar yapılması caizdir.’’
Stj. Av. Zehra Büyükdağ
